Anayasa Mahkemesi’nin (AYM), Türkiye İşçi Partisi’nin (TİP) Hatay Milletvekili Can Atalay’ın vekilliğinin düşürülmesiyle ilgili olarak gerekçeli kararı Resmi Gazete’de yayımlandı.Yüksek Mahkeme, oy çokluğuyla Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşmesinin yok hükmünde olduğuna karar verdi.
Kararda, “TBMM’nin Genel Kurulu’nun 31.07.2024 tarihli 53. Birleşiminde Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin 03.01.2024 tarihli kararının okunması suretiyle Hatay Milletvekili Şerafettin Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşmesinin yok hükmünde olduğunun tespitine ve Anayasa’nın 85. maddesi uyarınca iptaline karar verilmesine yer olmadığına” ifadeleri yer aldı.
ŞİRİN: FİİLÎ SORUNLARA KARŞI ÇÖZÜM FİİLÎ OLACAKTIR
Anayasa hukukçusu Doç. Dr. Tolga Şirin, AYM’nin gerekçeli kararında Can Atalay hakkında kesin bir mahkumiyet kararı olmadığını ve milletvekilliğinin düşürülmesinin fiilî (de facto) bir durum olduğunu tespit ettiğini yazdı.
Şirin, kararın Anayasa’ya aykırılığın resmi kabulü olsa da çözüm getirmediğini belirtti. Şirin, “fiilî sorunlara karşı çözümün fiilî olacağına” dikkat çekerek, muhalefet partilerinin TBMM başkanvekillerinden birinin bu kararı okuyarak milletvekilliğinin yeniden canlandığını ilan edebileceğini söyledi.
Avukat Akın Atalay ise Şirin’e katılarak, “Böyle bir karardan sonra yeni bir yasama işlemine gerek olmaksızın kendiliğinden milletvekilliği statüsüne kavuşmuş olmalıdır” değerlendirmesinde bulundu.
NE OLMUŞTU?
İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, Can Atalay’ın “Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım” suçundan 18 yıl hapisle cezalandırılmasına ve bu suçtan tutuklanmasına karar vermişti. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi, yerel mahkemenin kararını hukuka uygun bulmuştu.
Atalay, 14 Mayıs’taki 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’nde TİP’ten Hatay milletvekili seçilmiş, bunun üzerine avukatları “milletvekili seçilmesi nedeniyle hakkındaki yargılamanın durması ve tahliye edilmesi” talebiyle Yargıtaya başvuru yapmıştı. Yargıtay 3. Ceza Dairesi ise talebin reddine hükmetmişti.
Atalay’ın avukatları da milletvekili seçilerek yasama dokunulmazlığı kazanan başvurucunun yargılamada durma kararı verilmesi talebinin reddedilerek yargılamaya devam edilmesi nedeniyle “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma” hakkının, tahliye talebinin reddedilmesi nedeniyle de “kişi hürriyeti ve güvenliği” hakkının ihlal edildiğini belirterek Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulunmuştu.
Başvurunun ardından süreç devam ederken Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Gezi Parkı davasında Can Atalay’a verilen 18 yıl hapis cezasını onamıştı.
Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, ekim ayının sonunda aldığı kararla Atalay’ın bireysel başvurusunda, “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma” hakkı ile “kişi hürriyeti ve güvenliği” haklarının ihlal edildiği sonucuna varmış, ayrıca Atalay’a 50 bin lira manevi tazminat ödenmesine hükmetmişti.
Anayasa Mahkemesi tarafından, Atalay’ın yeniden yargılanması ve tahliyesi istemiyle yerel mahkemeye gönderilen dosya, yerel mahkemece karar verilmeden Yargıtay 3. Ceza Dairesi’ne iletilmiş, Daire ihlal kararına uymamıştı.
AYM Genel Kurulu 21 Aralık 2023 tarihinde oy çokluğu ile Can Atalay hakkında ikinci kez ‘hak ihlali’ kararı vermişti. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi dosyanın yeniden Yargıtay’a gönderilmesine karar vermişti.
Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Türkiye İşçi Partisi Hatay Milletvekili Şerafettin Can Atalay hakkında Anayasa Mahkemesince verilen ikinci ihlal kararının hukuki değeri olmadığını, bu bağlamda Anayasa’nın 153/6. Maddesi kapsamında uygulanabilecek bir kararın var olmadığını belirterek Anayasa Mahkemesi’nin kararına uyulmamasına karar vermişti. Gezi Davası kapsamında halen Silivri’deki Marmara Cezaevi’nde bulunan TİP Hatay Milletvekili Can Atalay’ın milletvekilliği düşürülmüştü. (HABER MERKEZİ)
