Hükümetin kapalı kapılar arkasında Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi (RTEÜ) Rektörü Hüseyin Karaman’a hazırlattığı ancak halktan gizlenen çay kanunu taslağı ile ilgili tartışmalar devam ediyor.

Gençağa Karafazlı –

CHP Rize il başkanı Saltuk Deniz RTEÜ de hazırlanan çay kanunu taslağı ile ilgili “bu taslakta ne var kimden kaçırıyorsunuz taslağı ve içerisinde neler var bunu açıklayın” çağrılarına hükümet kanadından bugüne kadar hiç bir cevap gelmeyince CHP harekete geçti.

210 bin çay üreticisinin en temel sorunlarından biri olan CHP nin sürekli olarak TBMM gündemine getirdiği  ancak siyasal iktidarın karşı çıkması nedeniyle bugüne kadar  çıkarılamayan çay kanun taslağını CHP masaya yatırdı.

CHP il örgütü tarafından hazırlanan ve CHP milletvekilleri Prof.Dr.Mehmet Bekaroğlu ,Uğur Bayraktutan, Ahmet Kaya ve Necati Tığlı CHP nin çay kanunu taslağını CHP Rize il örgütünde düzenlenen basın toplantısıyla kamuoyuna açıkladı.

Peki CHP tarafından açıklanan çay kanunu taslağında neler var ?

CHP li milletvekilleri ve il başkanı Saltuk Deniz tarafından taslakla ilgili şu görüşler kamuoyu ile paylaşıldı.

Cay kanun teklifinin amacı Doğu Karadeniz bölgesinde yaklaşık 1 milyon insanı doğrudan geçim kaynağı durumunda olan Çay Tarımı ve sanayinin sağlıklı bir yapıya kavuşturulacak sürdürebilir duruma gelmesi bölgeden Batıya doğru göç azaltılması ve insanların doğduğu topraklarda barınabilmelerinin sağlanması amaçlanmaktadır..

Bir nevi Bölgesel kalkınma programı olarak Doğu Karadeniz Bölgesi’nin kaderini değiştirip yoksulluktan kurtaran çay  tarımında neo-liberal politikaların uygulanması ile sorunlar ortaya çıkmaya başlamıştır.

1984 yılında yürürlüğe giren ve yaş cay üreticiden doğrudan alıp işlemeyi ve ticaretini gerçek ve tüzel kişilere serbest bırakan, mecvut Kanunu Çay Tarımı Sanayi ve Ticareti konularında hiçbir düzenleme içermemektedir.

Çay sektörü yürürlükteki çeşitli kanunlara göre yürütmekte, kontrolsüz denetimsiz serbest piyasa koşullarına sektörün tüm kesimleri için yaş ve kuru çay üreticileri tüketicileri ve devlet sorunlar üretmektedir..

Mevcut çay kanunu sorunları çözmediği gibi bizatihi sorunların kaynağı durumundadır .

Kanun teklifi ile çay tarımında sanayiinde ve ticaretinde tüm kesimleri memnun edecek Devletin koruması gereken zayıf durumdaki yaş çay  üreticilerinin yanında ve adil bir yasal zemin hazırlanmakta, sürdürebilir Bölgesel kalkınma programı olarak çayın gelecek kuşaklara aktarılması amacı çeşitli düzenlemeler yapılmaktadır.

Çay kanun teklifi neleri değiştiriyor

Çay kanun teklifinde

EMEP, “KOKARCAYLA MÜCADELEDE YÖNTEMİ YANLIŞ.”

Çay standardını belirleme Komisyonu kurulmaktadır.Bu komisyon ile çayın her aşamasına standarta getirilmektedir .

Çay bahçeleri yaş çay işleme tesisleri ve Kuru çay için standartların belirlenmesi bu standartları dışına çıkılmaması öngörülmektedir .

Yaş çay alım fiyatı ve ödemeleri ilişkin düzenleme yapılmaktadır.

a-) Yaş çay belirleme komisyonu  oluşturmaktadır. Yaş çay fiyatı bu komisyon marifetiyle belirlenmekte taban fiyat olarak açıklanan fiyatın altına alım yapılması  yasaklanmalıdır..

B-)yaş çay ürün bedelleri alım yapılan ayı takip eden ayın sonuna kadar ödemek zorundadır.

C-)  Çayda destekleme priminin ürün bedelini %10’dan az olmaması öngörülmektedir..

Çaykur’a özel fabrikaları anlaşma yaparak Kuruçay ürettirme imkanı getirilmektedir.

İlave yatırım yapmadan Çaykur mevcut atıl kapasiteyi kullanarak yeni kapasitesini arttırmış olacaktır.

Bu şekilde çay müstahsilleri nin en büyük kabusu olan kota ve kontenjan bütünü ile ortadan kalkmaktadır.

Kanun çay üretimini arttırmayı diğer  çay üreticisi ülkelere göre iklim  avantajlarından dolayı organik çay piyasası oluşturabilme potansiyelini harekete geçirmeyi teşvik  etmektedir.

Sağlıklı işleyen yaş ve kuru çay üreticilerinin Devlet’in ve tüketicilerin haklarının korunmasını sağlayacak bir çay borsasının kurulması öngörülmektedir..

Çaykur varlık fonundan çıkarılmalıdır.

Bir iktisadi devlet teşekkülü olmaktan öte sosyal Devletin bir bir aracı gibi çalışan Çaykur’un sektördeki belirleyici pozisyonu güçlendirmektedir.