Ayşegül Kasap Rize’nin İkizdere ilçesinde iktidarın gözde şirketlerinden Cengiz İnşaat’ın açmak istediği taş ocağı nedeniyle arıcılık da bitti. Kovanlarda bulunan arılar öldü. Arıcılıkla uğraşan İkizdereli Yaşar Albayrak “60 senedir bu işle..
Ayşegül Kasap
Rize’nin İkizdere ilçesinde iktidarın gözde şirketlerinden Cengiz İnşaat’ın açmak istediği taş ocağı nedeniyle arıcılık da bitti. Kovanlarda bulunan arılar öldü.
Arıcılıkla uğraşan İkizdereli Yaşar Albayrak “60 senedir bu işle uğraşıyorum, böyle bir ölüm bu taş ocağından önce olmadı” dedi.
Koruma altındaki 200 vadiden biri olan İşkencedere’de bilirkişi raporunda “Taş ocağı projesi usulsüz” denmesine rağmen Cengiz İnşaat çalışmalarına ara vermemişti.
Rize İdare Mahkemesi’nin kararı doğrultusunda geçen aylarda İşkencedere Vadisi’nde bilirkişi heyeti keşif yapmıştı. Raporda şu maddeler yer almıştı:
- Bölgede kalıcı hasar bırakacak.
- Arıcılık ve çayda verim düşecek.
- Su dengesi bozulacak, erozyona neden olacak.
- Toz emisyonları hesaplanan değerden yüksek olacak, yerleşim yerlerini etkileyecek.
- Dere yatakları tahrip ediliyor.
- Taş savrulması Rize-İspir Yolu ve tünel girişini etkileyecek.
- Taş ocağı yapılması teknik olarak uygun değil, alternatif yerler var.
Vadide ilk kez arılar öldü
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı İsmail Karaoğlu bölgeye gittiğinde hiçbir zarar verilmeyeceği sözü vermiş hatta “Etkilenecek 10 ağaç varsa yerine 100 tane ağaç dikeceğiz” demişti.
Ama gelinen noktada vadi tanınmaz hale geldi. Yok olan sadece ağaçlar değil, bölgedeki doğal yaşam da oldu. Bunun en canlı örneklerinden biriyse arılar.
Soldaki kare 21 Nisan 2021’de çekildi, sağdaki kare 3 Nisan 2022’de… / Fotoğraf: Diken
60 yıldır arıcılıkla uğraşan İkizdereli Yaşar Albayrak arılarının öldüğünü söyledi ve ekledi: “Bunlar son çırpınışlar. Bizim zararımızı kim karşılayacak? 60 senedir bu işle uğraşıyorum. Böyle bir ölüm bu taş ocağından önce yaşanmamıştı.”
Bakanlığa dava açacaklar
Taş ocağındaki patlamalar nedeniyle 23 arı kovanı söndü ve içindeki arılar da öldü. Arıların birçoğuysa patlamalarla beraber kaçtı.
Bu, Tarım Müdürlüğü’nün resmi tutanağıyla da kayıtlara geçmiş oldu.
İkizdereliler arı ölümleri nedeniyle Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na tazminat davası açacak. Bölgedeki arıcıların hepsi vekaletini avukatlarına verdi.
İkizdere’de ne oluyor?
Geçen yıl Rize’nin İkizdere ilçesine bağlı İyidere sahiline yapılması planlanan lojistik liman için ihaleye çıkılmıştı. İhaleyi 1 milyar 719 milyon lira karşılığında iktidara yakınlığıyla bilinen Cengiz İnşaat ve Yapı&Yapı AŞ ortaklığı kazanmıştı.
Projede deniz dolgusu öngörülmüş, bu nedenle hammadde temini için taş ocakları ve bağlantı yoluna ihtiyaç doğmuştu.
Hammadde ihtiyacının karşılanabilmesi için İşkencedere Vadisi’nde bulunan Cevizlik ve Gürdere köylerinde 17 adet parsel için acele kamulaştırma kararı çıkarılmış, karar Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan imzasıyla 19 Mart 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştı.
21 Nisan’da iş makinelerinin faaliyete geçmesi üzerine yöre halkı eyleme başlamış ama jandarma engeliyle karşılaşmıştı.
Cengiz İnşaat’sa eylemler üzerine topu bakanlığa atmıştı.
Taş ocağı çevresine hem takviye jandarma konuşlandırılmış hem demir kapı çekilmişti. Köylüleri ikna için ilçeye giden Ulaştırma Bakanı Adil Karaismailoğlu, protestoyla uğurlanmış, sonra da halkın kandırılmaya çalışıldığını öne sürmüştü.
